Знакамiтыя асветнiкi Беларусi

Знакамітыя асветнікі Беларусі

Францыск Скарына


Нарадзіўся ў Полацку ў 1486 годзе.  беларускі і ўсходнеславянскі першадрукарасветнік-гуманістпісьменнік, грамадскі дзеяч, прадпрымальнік, вучоны-медык. Перакладчык і выдавец кніг Бібліі беларускім ізводам царкоўнаславянскай мовы. Пераклаў на беларускую мову і выдаў 23 кнігі Бібліі, першую – у 1517 годзе. Лічыцца адным з найвыдатнейшых гістарычных дзеячаў Беларусі. Імем Францыска Скарыны названы вышэйшыя ўзнагароды краіны — медаль і ордэн, а таксама Гомельскі ўніверсітэтНацыянальная бібліятэка, грамадскае аб’яднанне Таварыства беларускай мовы, іншыя арганізацыі і аб’екты. У розных краінах Францыску Скарыне пастаўлены помнікі, а таксама прысвечаны скульптурныя і жывапісныя творы.

Ушанаванне памяці

Жыццё і дзейнасць Ф. Скарыны вывучае комплексная навуковая дысцыпліна — скарыназнаўства.

 

Святая Ефрасіння або Ефрасі́ння По́лацкаясвецкае імя Прадсла́ва.

 Полацкая князёўна. Першая жанчына кананізаваная праваслаўнай царквой (1547), пасля прылічаная да святых (1893). Нарадзілася ў XII стагоддзі. У юнацтве адмовілася ад шлюбу і пайшла ў манастыр. Пасля пасялілася ў келлі Полацкага Сафійскага сабора, перапісвала кнігі, на думку некаторых даследчыкаў, і перакладала іх, а таксама вяла міратворчую і асветніцкую дзейнасць. Пабудавала на свае сродкі дзве царквы ў Полацку, заснавала паблізу Полацка жаночы і мужчынскі манастыры, якія сталі асяродкамі асветы Полацкай зямлі. На заказ Ефрасінні створаны напрастольны крыж, ахвяраваны ёю свайму жаночаму манастыру. Мужчынскаму манастыру ахвяравала абраз «Маці Божая Адзігітрыя Эфеская». У 1167 годзе паломнічала па святых мясцінах, памерла і пахавана ў манастыры Св. Феадосія ў Іерусаліме, яе мошчы вернуты ў Беларусь у 1910 годзе. Прылічана да ліку святых, ушаноўваецца як нябесная заступніца зямлі беларускай.

 

свернуть
поделиться в: